Volgens Grietje Meulenaar van coachingsbureau Grip op Moederschap in Weidum leven we tegenwoordig in een maatschappij waarin we vaak zeggen dat het goed gaat, ook als dat niet zo is. En wanneer je vertelt over hoe het echt met je gaat, krijg je vaak te horen: ‘Oh, dat heb ik ook gehad, hoort er gewoon bij.’ Maar horen die sombere gedachten, oververmoeidheid, twijfels, een gevoel van falen er dan inderdaad bij? Is dat nou ontzwangeren? Het lijkt erop dat praten over deze gevoelens taboe is. ‘Uit onderzoek blijkt dat 10% van de vrouwen een depressie heeft, variërend van direct na de bevalling, maar ook tijdens de zwangerschap, tot 1,5 jaar na de bevalling’, vertelt Meulenaar. Met haar bureau coacht en ondersteunt zij prille moeders die het moeilijk hebben.


Ik voelde me helemaal niet gelukkig

Tineke Feenstra (30) uit Leeuwarden leefde tijdens haar zwangerschap wel op een roze wolk. ‘In de boekjes die ik las, stonden bijna alleen maar positieve ervaringen over het moederschap. Ik keek er ook echt naar uit!’ Na de bevalling donderde ze van die roze wolk af. ‘Sommige vrouwen voelen zich gelijk moeder na de bevalling maar dat had ik niet.’ De borstvoeding ging bij Tineke op zich goed maar ze vond er gewoon niks aan. ‘Ik voelde me helemaal niet gelukkig en vond dat raar.’ Omdat ze in het verleden een burn-out heeft gehad, gingen gelijk alle alarmbellen rinkelen. Haar psycholoog bevestigde dat ze een postnatale depressie had. Tineke kreeg veel steun van man, familie en vrienden maar toch vond ze het eerst moeilijk om, vooral aan zichzelf, toe te geven dat het niet zo goed met haar ging. ‘Ons kindje was gezond, we hoorden toch gelukkig te zijn? Maar toen ik het rotgevoel bij mezelf toeliet, kon ik er makkelijker over praten.’ De grens tussen een postnatale depressie en moeite hebben met het moederschap is lastig te stellen, volgens Meulenaar. ‘Er zijn vrouwen die tot de risicogroep behoren; zij zijn gevoeliger voor depressies.’ Maar juist bij die andere groep vrouwen, bij wie geen eenduidige diagnose te stellen is, lijkt er een taboe op te rusten. En de buitenwereld maakt jonge moeders soms alleen maar onzekerder, met de vele meningen en adviezen. Esther Sluiter-Hekman (31) uit Kollumerzwaag zat ook op een grijze wolk na de bevalling van haar zoon. ‘Niels wilde niet meer bij me drinken en werd heel suf. Na consult van een lactatiedeskundige ben ik doorgegaan met borstvoeden. Maar Niels wilde gewoon niet en huilde erg veel.’ Esther vertelt dat ze geluk had als het een paar uur stil was in huis. Voor de buitenwereld hield ze zich groot. ‘Ik schaamde me. Zeg nou eerlijk, welke moeder geniet nou niet van haar kind?’



Een ‘leuk leven’ hebben

Grietje Meulenaar legt uit dat veel moeders gevoelens van onzekerheid ervaren. ‘Er verandert veel bij het krijgen van een kind; je lijf, het ineens zelf ouder zijn met alle verantwoordelijkheden die daarbij horen, je relatie ten opzichte van je partner, het combineren van werk en gezin en alle vrijheden die je voorheen ervoer. Dit vraagt van iedere vrouw, maar ook van de man, een omschakeling die bij de één wat gemakkelijker verloopt dan bij de ander. Verena (35) uit Leeuwarden wist wel dat het moederschap meer inhoudt dan wat je in de media voorgeschoteld krijgt, maar kreeg het toch moeilijk. ‘Ik had nog nooit een luier verschoond of een huilend kind in handen gehad. Dus toen we thuiskwamen uit het ziekenhuis, wist ik niet goed wat de bedoeling was.’ Vrouwen die hoge eisen stellen aan zichzelf en aan het leven, hebben volgens Meulenaar een grotere kans op het krijgen van een postnatale depressie. ‘Daarnaast willen we graag allemaal een “leuk leven” hebben met veel vrienden, vakanties, een goede baan, hobby’s etc. Het krijgen van een kind zet dit “leuke” wereldje soms even op zijn kop.’ Verena ervaart het vinden van balans tussen werk, gezin en ‘tijd voor jezelf’ als een uitdaging. ‘Het is elke keer opnieuw bekijken wat het beste is voor je gezin, maar alles is te leren’, vindt ze. ‘Dus ook genieten van nu.’ Esther geniet inmiddels volop van haar gezin. ‘Niels is een lieve jongen met een pittig karakter, maar dat past wel bij ons.’ Dat genieten is niet zo vanzelfsprekend, vindt Tineke. ‘Ik zeg nooit meer tegen mensen die net een kindje hebben gekregen, dat ze moeten genieten. In plaats daarvan zeg ik dat ze eerst maar eens rustig aan de nieuwe situatie moeten wennen.’

Tips voor prille moeders en vaders:

Zet jezelf bij het krijgen van een kind voorop! Eet goed, probeer goed te slapen, maak tijd voor jezelf en voor je relatie. Je kind is het beste in zijn hum wanneer jij dat ook bent. Blijf met je partner praten over wat je voelt en denkt. En geef aan wat je van je partner verwacht; een luisterend oor in plaats van een oplossing. Zet hulptroepen in. Een middagje/avondje weg doet wonderen. De belangrijkste: accepteer dat het even is zoals het is. Dat is de eerste stap naar ontspanning en positievere ervaringen, gedachten en gevoelens. Dit is een fase en het wordt allemaal weer makkelijker.

Boekentip: ‘Hoezo roze wolk?‘

Door: Femke Jaarsma
Ut: De Lytse Heit & Mem nr. 1 2014