Pietsje de Haan uit Jubbega hoort van haar verloskundige in week 25 dat haar bloeddruk te hoog is. De medicatie van de gynaecoloog helpt niet. In week 30 zit er ook eiwit in de urine. Er is geen ontkomen aan: zij moet worden opgenomen. ,,Je niet ziek voelen en wekenlang verplicht in het ziekenhuis liggen, vreselijk! Mijn man had zijn werk en mijn dochtertje van vier werd door familie opgevangen. Ik vond het moeilijk om die zorg uit handen te geven.”

Hoewel Pietsje zich niet ziek voelt, maakt haar omgeving zich wel zorgen. Ze heeft een  zwangerschapsvergiftiging en houdt vocht vast, ziet er opgeblazen uit en plast uiteindelijk nauwelijks meer. Als blijkt dat de baby niet meer groeit, wordt de bevalling ingeleid. Erwin wordt met een gewicht van 1800 gram geboren bij 34 weken.

Vanwege longproblemen moet Erwin naar het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Pietsje verblijft met man en dochter die periode in een hotel. ,,We zijn nu een half jaar verder en het is gelukkig helemaal goed gekomen met Erwin. Zelf was ik pas weer na vijf maanden de oude. Ik voelde me nog lange tijd slap en ik moest mijn conditie weer langzaam opbouwen. Die hele periode heeft er flink ingehakt. Bij ons allemaal.”

Wondertje

Isa is 21 maanden oud en een echt wondertje. Haar moeder Magda Bijlsma uit Gorredijk kijkt met verbazing hoe goed ze het doet. ,,Volgens het consultatiebureau loopt ze gelijk op met kinderen van twee jaar. We mogen onze handen dichtknijpen. Als ik in een ontwikkelingsland had gewoond, waren Isa en ik er niet meer geweest.” Magda kreeg HELLP*, de zwaarste vorm van zwangerschapsvergiftiging. Ze is nog steeds niet de oude.

Vanwege een zwangerschapsvergiftiging belandt Magda in de 27e week in het ziekenhuis. Alle medicatie ten spijt: haar toestand wordt snel ernstiger. ‘De 32 weken haal je niet’ zei de gynaecoloog tegen me. ‘Nee’, zei ik, ‘ik ga voor de 38.’ Want het gekke was: ik had zelf de ernst helemaal niet door. Later hoorde ik, dat mijn placenta nog maar voor éénderde werkte. De baby groeide helemaal niet goed meer.”

Spoedkeizersnede

Magda wordt naar het UMCG overgebracht waar een speciaal team over haar waakt. Op een ochtend in de 29e week voelt ze haar baby niet meer bewegen. Ze is in paniek. Achteraf vertelt de familie hoe gejaagd ze was en hoe ziek. Zelf weet ze dat niet meer. Ze herinnert zich alleen nog dat ze tegen haar man, tijdens het zetten van de ruggenprik voor de spoedkeizersnede, zegt: ‘Blijf met me praten want als ik mijn ogen nú dicht doe, ga ik dood.” Isa wordt geboren. Zij is 36 cm lang en weegt 980 gram. ,,Ze paste op een hand, haar kleertjes waren kleiner dan van Baby Born.”

Ze zijn er dan nog niet. Want Isa’s lever werkt niet goed en ze krijgt twee hersenbloedinkjes. In het jaar daarna heeft ze last van lichte epileptische aanvallen omdat haar zenuwstelsel haar snelle groei niet kan bijhouden. Ook wordt een hartruisje geconstateerd. Het is ziekenhuis in, ziekenhuis uit. ,,Maar inmiddels zijn alle testuitslagen goed. We maken ons nu geen zorgen meer over Isa.”

Concentratieproblemen

De nasleep voor Magda duurt nog steeds voort. ,,Ik was een echte aanpakker maar ben nu sneller moe. Door concentratieproblemen heb ik een aangepaste functie voor minder uren. Ik blijf vermoedelijk altijd gevoelig voor stress en ik zal voor een deel worden afgekeurd. Want als ik het heel druk heb gehad, krijg ik uitvalverschijnselen in mijn rechterbeen. Autorijden gaat moeizaam en bij donker lukt het nog steeds niet. Sinds de bevalling ben ik aan het dokteren: osteopaat, fysiotherapeut, medisch psycholoog. En dat allemaal door HELLP. Ik had er nooit bij stilgestaan, wat voor impact deze ziekte kon hebben.”

*HELLP is een afkorting van Hemolysis (hogere bloedafbraak), Elevated Liver enzymes (overvloed aan leverenzymen), Low Platelets (te laag gehalte bloedplaatjes).

Blijf waakzaam bij hoge bloeddruk

,,Zwangerschapsvergiftiging is eigenlijk een misleidende term”, zegt verloskundige Oda Kerkvliet uit Gorredijk. ,,Er is namelijk geen sprake van een gif maar van een risico op een aantal klachten. Het kan na de 20e week optreden en onduidelijk is waardoor het ontstaat.  Een eerste symptoom is hoge bloeddruk. Als ook eiwit in de urine wordt gevonden, spreek je van pré-eclampsie. Krijgt de aanstaande moeder ook last van stuipen, dan is er sprake van eclampsie. Ze zal dan ook altijd in het ziekenhuis worden opgenomen.”

,,Soms ontstaat daarna het HELLP-syndroom: lever en nieren functioneren onvoldoende en soms ontstaan stollingsstoornissen. Dit is gevaarlijk voor moeder en kind. Omdat de placenta minder doorbloed raakt, krijgt de baby te weinig voedingsstoffen en kan daardoor een groeiachterstand of hersenbeschadiging oplopen.”

,,Blijf dus altijd waakzaam bij hoge bloeddruk”, waarschuwt de verloskundige, ,,want HELLP kan redelijk snel toeslaan. Trek aan de bel bij symptomen als: hoofdpijn, sterretjes of lichtflitsen zien, braken, het gevoel van een strakke band om hoofd of bovenbuik, pijn tussen de schouderbladen, plotseling vasthouden van vocht. Luister goed naar jezelf. Bedenk niet zelf verklaringen voor je klachten maar bel met je verloskundige. Wacht daar niet mee omdat je misschien al een controle-afspraak hebt staan.”

Bijpassende literatuur:
Geen roze wolk (Ervaringen Met Het Hellp-Syndroom)

Tekst: Aukje Mulder
Uit: Heit en Mem nr. 1 – 2013