Er zijn signalen op basisscholen dat er meer kinderen niet zindelijk zijn dan pakweg tien jaar geleden. Harde cijfers ontbreken maar veel leerkrachten in de onderbouw zijn zo nu en dan aan het verschonen. ‘De reden kan zijn dat ouders niet goed opgelet hebben in de periode tussen achttien maanden en twee jaar’, zegt pedagoog Inge Bakker van Thuiszorg Zuidwest Friesland. ‘Dat is de bewustwordingsfase. Een kind leert dan het gevoel van aandrang in verband te brengen met plassen en poepen. En hij begint het vervelend te vinden om nat te zijn.’
Bah!

‘Veel ouders hebben zelf een druk leven en het gevaar kan erin sluipen dat ze niet de tijd nemen om in te gaan op signalen van het kind. Signalen kunnen onder andere zijn dat een kind iets zegt als “poepie doen”, “potje” of “bah” waardoor er bij de ouder een lichtje kan gaan branden om het kind op de wc of het potje te zetten.

En omdat de moderne pampers heerlijk droog blijven, voelt het kind zich niet snel nat of vies. Tussen de twee en drie jaar is de motorische ontwikkeling over het algemeen zo ver dat een kind zijn plas en poep kan ophouden. Daarna wordt het steeds moeilijker om verkeerde gewoontes af te leren. Er treedt gewenning op bij het kind en er kan een machtsstrijd ontstaan.’ Om dat te voorkomen, hier enkele tips.

Tips voor de kleintjes vanaf 18 maanden

– Laat je kind regelmatig in zijn blote kontje lopen. Als hij een plas doet, voelt hij dat en kun je dat direct benoemen. Zo leer je aan plassen woorden te geven.
– Maak bij het kleien eens een poepje van klei ­ om de bewustwording op gang te brengen.
– Een kind moet in alle rust kunnen plassen en poepen. Zit er dus als ouders niet bovenop.
– Om de spieren in het onderlichaam te laten ontspannen, kun je een spelletje doen. ‘We gaan treintje spelen en we zeggen allebei túúút.’

Tips voor drie- en vierjarigen

– Laat je kind op vier of vijf regelmatige tijden naar de wc gaan en ga dan zelf ook. Doe alles op een speelse manier: ‘We gaan allemaal plassen en jij mag eerst.’ Maak er geen drama van als er niks komt.
– Maak de wc gezellig. Het moet niet een angstig hokje zijn.
– Gebruik in de wc een voetensteuntje. Door een goede houding kunnen de darmen beter ontspannen.
– Blijf niet bij de wc wachten. Het kind moet het zelf doen en te veel aandacht is niet goed. Geef die aandacht liever na de poging om te plassen of te poepen.

Doe bij oudere kleuters een appèl op hun ‘groot zijn’. Als ze een ongelukje hebben, was dan alleen hun billen maar laat ze zelf schone kleren halen en aantrekken. Het zelf er iets voor moeten doen vinden ze misschien zo lastig dat ze voortaan wél op tijd naar de wc gaan.

Lees ook: ‘Zindelijk maken is kinderspel’ 

Tekst: Aukje Mulder

Tips voor Friese boekjes over zindelijkheid:

• • • Jentsje syn pot
    • Jentsje syn pemper
    • Tomke nei it húske
    • It grutte Poepkonkoers
    • Mei ik yn dyn pemper sjen
    • Oer de lytse mol dy’t witte wol wa’t him op ’e kop skiten hat