Ik word gebeld door moeder Ingrid. Ze klinkt lichtelijk in paniek. ‘Ik weet niet meer wat ik moet doen, mijn dochter (5 jaar)  huilt te vaak en te snel. Het maakt mij knettergek.’ 

We maken snel een afspraak. 

Het eerste gesprek lucht moeder al zichtbaar op. Het er gewoon eens goed over hebben, erkennen dat er een probleem is, is vaak al heel prettig.

In de vertaling komt al gauw de pijn naar boven. Het huilen van haar dochter Marith (5) maakt moeder bozer dan boos. ‘Dat komt omdat het al zolang aan de gang is’, zegt Ingrid, ‘ik ben het echt gewoon helemaal zat. ‘ Toch is er méér waarom moeder zo boos wordt om het gehuil. Als jouw kind je raakt, kwetst of boos maakt dan heeft dat óók met jou te maken. 
Ingrid vertelt; 
‘Het lijkt wel of ik niks goed doe. Het begint al ’s morgens bij het opstaan; de kleren die ik klaar leg zijn altijd reden om te huilen. De boterham is niet vers genoeg,  het regent of het is te koud. Als we met de auto naar school gaan wil ze met de fiets en als ik met fiets wil gaan, huilt ze omdat ze met de  auto wil. Altijd huilen. Als ze de knopen van haar jas niet dicht krijgt,  als de poes niet thuis is, als een vriendinnetje niet komt spelen, zelfs als we patat eten…in álles zoekt ze een aanleiding om in tranen uit te barsten. Omdat ik niet METEEN opspring als ze me roept of omdat ze een spelletje verliest… De lijst is oneindig…. Dikke tranen, rood aangelopen, brullen…. Eerst vond ik haar nog aandoenlijk, maar nu zie ik dat het één groot toneelstuk is, want juf zegt dat ze op school vrolijk en gezellig is en nooit zomaar huilt.’

Ingrid kijkt ongelukkig. Heel vervelend als je je kind niet snapt en geen idee meer hebt hoe je gedrag kan ombuigen. 
Een vertaling brengt dan vaak uitkomst. 

Moeder is zelf opgevoed met de moraal dat huilen voor slappelingen is en dat zit er nog goed in. Ingrid geeft toe: ‘Ik vind Marith echt een aanstelster, ik vind het stom dat ze zoveel huilt. Ze mag best verdrietig zijn om iets, dan zal ik haar troosten maar al die tranen om NIKS…‘.
De tranen van Marith zijn juist niet om NIKS, ik vertaal voor moeder. Marith huilt tranen die jij vroeger niet mocht huilen. De normen en waarden die jij vroeger van huis uit hebt meegekregen draag je met je mee. Als kind ben je waarschijnlijk heel verdrietig geweest maar durfde je niet te huilen omdat dat thuis niet gewaardeerd werd. Marith klopt aan jouw deur omdat jij ook je tranen mag laten zien, het onverwerkt verdriet mag er uit.  Ingrid kijkt me, schijnbaar, onbewogen aan. ‘O ja?’ 
Ik merk dat mijn vertaling moeder wat tegenvalt. Ze had iets anders gehoopt of verwacht te horen. Een tip of een truc waarmee ze meteen de knop bij Marith kan omzetten. Dit is confronterend. Nu moet moeder met zichzelf aan de slag. Sta jezelf toe om te huilen en je verdriet te laten zien…. Wat er nu stroomt is smeltwater. Als kind is jouw hart bevroren omdat je niet mocht huilen. Nu mag jouw hart er weer zijn, voel wat je voelt. Dat is de boodschap die Marith voor je heeft.

Na een paar weken ben ik weer bij Ingrid. Ze vertelt dat ze na ons gesprek de hele dag heeft lopen huilen. ‘Het hield maar niet op’, zegt ze wat beschaamd, ‘mijn man schrok zich wild toen hij thuiskwam, want ik huil nooit.’ En daar zijn we dus snel bij de kern; Ingrid heeft als kind haar tranen niet mogen laten stromen…huilen is voor slappelingen. En in haar familie zijn ze niet slap. Terwijl Ingrid praat beginnen de tranen weer over haar wangen te stromen. ‘Sorry hoor’, zegt  ze, ‘het is zo over…’ ‘Mwah’, zeg ik voorzichtig, ‘daar doe je het weer….’. Haha, nu lacht Ingrid door de tranen heen en samen krijgen we de slappe lach… heerlijk dat lucht op…

Door: Marguérite van der Linden, 50 jaar waarvan nu 15 in lief en leed met Roel. Valreepmoeder van Sanneke (2005) en Egbert (2006). Marguérite is kindertolk voor ouders en andere opvoeders vanuit haar bedrijf ‘That’s Why!’.