heit&mem

Bevallen met een doula

Zelf zag ze best wel tegen haar eerste bevalling op. Mensen om haar heen susten haar destijds een beetje: ‘Dat kun je wel Olga, geen zorgen, komt goed.’ Maar de bevalling overviel haar en ze wist niet wat er met haar lichaam gebeurde. Daardoor kwam Olga in de vechtstand. ‘Ik werkte mijn lichaam tegen. Ik had veel meer op mijn lichaam mogen vertrouwen, dat weet namelijk precies wat het moet doen tijdens een bevalling.’ Twaalf jaar later en drie jongens verder is Olga ter Hart doula (spreek uit als: ‘doela’) en begeleidt zij vrouwen en partners voor, tijdens en na de bevalling.

Marieke Vinckers 25 juli 2019

Het begrip doula is nog niet zo heel erg bekend, zeker niet in Friesland, terwijl hier wel al een tiental doula’s aan het werk is. Olga ter Hart uit Akkrum, van oorsprong verpleegkundige, is één van hen. Ze spreekt graag uit naam van de hele groep. ‘Elke doula heeft een eigen werkwijze, maar allemaal hebben we hetzelfde voor ogen: we willen vrouwen ondersteunen tijdens hun zwangerschap en bevalling, zodat zij een zo positief mogelijke ervaring hebben tijdens hun bevalling.’ Een doula wordt dan ook wel zwangerschaps- of geboortecoach genoemd. Het woord stamt uit het oud-Grieks en betekent ‘dienende vrouw’. Zij is iemand die – aanvullend op de medische zorg – praktische en emotionele steun biedt bij de geboorte van een kind. Is dat eigenlijk nodig? En zo ja: waarom?

‘De geboorte van je kind is een life event, net als je bruiloft of een verhuizing. Daar besteed je ook veel tijd en aandacht aan’, vertelt Olga. ‘Je goed voorbereiden op de geboorte van je kindje verhoogt de kans op een positieve ervaring. Eén van de mooiste complimenten die ik als doula kan krijgen, is dat ik door dezelfde mensen bij een volgende bevalling opnieuw word gevraagd. Of dat een vrouw zegt: “Ik zie niet meer tegen de bevalling op, maar ik heb er gewoon zin in gekregen!” Weten welke keuzes je hebt, opschrijven hoe je het voor je ziet in een geboorteplan en iemand naast je hebben die jou en je partner onvoorwaardelijk bijstaat in alles, dat brengt rust.’

Minder stress

Een andere belangrijke reden om een doula in de arm te nemen kan zijn dat de vrouw daardoor minder stress ervaart tijdens de bevalling. Gynaecoloog Claire Stramrood van het Amsterdams Medisch Centrum voerde voor het UMC Groningen een onderzoek uit over posttraumatische stressstoornis (PTSS) na de bevalling. Uit haar onderzoek blijkt dat één op de tien vrouwen een bevalling als traumatisch ervaart. Soms komt dat door medische complicaties, soms door het (ontbreken van) contact met de partner tijdens de bevalling, of door slechte communicatie tussen het geboorteteam en de barende vrouw. ‘Door tijdens de zwangerschap een doula in te schakelen, is veel stress rond de bevalling weg te nemen.’

‘Vrouwen vinden het prettig om een vertrouwd gezicht in de ruimte te hebben als zij bevallen. Iemand met wie je alles uitvoerig besproken hebt, die weet wat je angsten, je grenzen en je wensen zijn en die je vertrouwt. Sommige vrouwen vragen ons omdat zij zo natuurlijk mogelijk willen bevallen. Ook wordt een doula regelmatig ingeschakeld door vrouwen die heel angstig zijn en moeite hebben om zich te ontspannen. Er zijn vrouwen van wie de partner er niet bij kan zijn en er zijn ook (bewust) alleenstaande moeders die het fijn vinden als er iemand bij ze is. Onderzoek toont aan dat continue ondersteuning door een doula positieve effecten heeft (Cochrane review van Hodnett, 2012):

 

•   31% minder gebruik van bijstimulatie en inleidingen

•   28% minder risico op een keizersnede

•   12% meer kans op een spontane vaginale bevalling

•   9% minder gebruik van pijnmedicatie

•   14% minder baby’s opgenomen op de neonatologische afdeling van het ziekenhuis

•   34% minder kans op een negatieve geboorte-ervaring

 

What got the baby in, gets the baby out

 

De geboortecoach vertelt thuis in alle rust wat de vrouw kan verwachten. Zij kan de vrouw (en ook de partner) leren ontspannen. Door vooraf te weten wat er kan gebeuren, is het voor zowel de vrouw als de partner tijdens de bevalling rustiger. ‘We zorgen ervoor dat alle externe omstandigheden goed zijn en dat de vrouw leert te vertrouwen op zichzelf en op haar lichaam. Elke vrouw kan deze aandacht en ondersteuning gebruiken.’

 

Geboorteteam

De doula is een aanvulling op het geboorteteam, waarin gynaecoloog, verloskundige en verpleegkundigen een rol spelen. Het grote verschil tussen een verloskundige en een doula is dat laatstgenoemde geen medische verantwoordelijkheid heeft. Ook is een doula continu aanwezig bij de bevalling, vanaf het moment dat iemand dat wenst. Ze is er alleen voor de vrouw en de partner. ‘We zijn er tijdens de bevalling om te herhalen wat we tijdens de zwangerschap al samen hebben geoefend. Net als de verloskundige weten wij veel van verschillende manieren om de pijn te verlichten, zoals massages, ademhalingsoefeningen en houdingen. We werken samen met verloskundigen, we nemen hun werk niet over. We zijn er puur voor de barende vrouw en haar partner.’

 

Knuffelhormoon nodig

Een bevalling wordt geleid door het hormoon oxytocine, ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit hormoon komt het beste vrij als de vrouw zich op haar gemak voelt. Wat vaak wordt gezegd: ‘What got the baby in, gets the baby out!’ Olga: ‘Als je in een ruimte bent waar te veel en fel licht is of waar te veel mensen zijn, dan ben je minder snel op je gemak. Dim het licht, zet fijne muziek op, zorg voor een goede sfeer, neem een douche of een bad. Als ik mij er twaalf jaar geleden bewust van was geweest hoe adrenaline een bevalling letterlijk tegenwerkt, dan was ik daar anders mee omgegaan. Als ik toen wist hoe mijn lichaam werkte, was ik geloof ik veel rustiger geweest. Ik ben blij dat ik door mijn vak en ervaring die rust nu aan anderen kan geven.’

 

Meer weten over doula’s?

Ga naar: www.doula.nl of www.nbvd.nl

 

Troch: Marieke Vinkers
Foto’s: Hippe Kiek Fotografie

Ut: heit&mem nr. 1 2019

 

Op de hichte bliuwe fan heit&mem? Meld dy oan:

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Ek ynteressant!