‘Mem, ik wol in fidget spinner hawwe!’ Had je net de bak vol met loomelastiekjes bij het grofvuil neergezet. ‘Wêrom dan leave?’ En daar komt het befaamde antwoord: ‘Elkenien hat it!’ Het duurt nooit echt lang, het hele land is ervan in de ban en jij als ouder staat weer eens voor de keuze: wel of niet meegaan met de hype?

Nu zijn het fidget spinners, volgende zomer is er vast weer iets nieuws. Als je het Gyan Visser (11 jaar) vraagt, dan is vingerhaken de opkomende trend. Zijn moeder Yka trekt verrast haar wenkbrauwen op: ‘Tinkst dat Gyan? Soe dat net allinnich hjir op dyn skoalle sa wêze?’ Met de fidget spinner draaiend tussen duim en wijsvinger kijkt hij schuin omhoog: ‘Nee, it wie al op it Jeugdjournaal mem.’ Dat is kennelijk een belangrijke graadmeter.

Hype!

Of iets een rage wordt, is moeilijk te voorspellen, vertelt trendwatcher Lieke Lamb op nos.nl. Het succes van een stuk speelgoed hangt van een paar dingen af. Ware kanshebbers zijn de goedkope speelgoedjes die draagbaar zijn en waarmee je trucjes kunt doen. Of je moet ze kunnen verzamelen. Lamb zegt dat ook sociale media een belangrijke rol spelen. Dat was bij de loomelastiekjes in 2014 ook het geval. ‘Er zijn aanjagers die de trucjes tonen en dan willen kinderen zelf ook hun kunsten delen op Instagram of via Snapchat’, aldus de trendwatcher. Draagbaar en betaalbaar, dat is de fidget spinner zeker. Ze zijn niet aan te slepen. In de wereld is Nederland het vijfde land waar het speelgoed het meest verkocht wordt.

Pedagoog Jolanda Verschure van Opvoedpunt Leeuwarden (GGD Fryslân): ‘Die loomelastiekjes vond ik zelf prima speelgoed. Het stimuleert de creativiteit en de motoriek van een kind. Met zo’n fidget spinner is de lol er snel af. Je doet een trucje en daarmee is het klaar. Maar goed: kinderen vinden het prachtig. Ook mijn dochter van dertien kocht laatst van haar zakgeld een spinner. Wat ik belangrijk vind is of je zo’n hype als leermoment kunt zien. Ga je er zonder na te denken in mee, of sta je erbij stil, samen met je kind? Vooral groepsdruk is voor een kind best lastig. Iedereen heeft het, dus… En dan komt het aan op zelfvertrouwen. Gaat het kind mee met de hype? Of voelt het kind dat hij of zij ook leuk is zonder mee te doen met de rest? Daarover praten levert leuke en leerzame gesprekken op.’

Het prettige aan een hype is dat je weet dat het tijdelijk is.

Iedereen heeft het

Op de vraag waarom Gyan het draaischijfspeeltje wilde hebben, geeft hij twee antwoorden. Ten eerste: iedereen in de klas heeft zo’n ding. Ten tweede: het was op het Jeugdjournaal. En als het daarop is geweest, dan moet je het hebben. Vingerhaken wordt zodoende de nieuwste trend. Op basisschool De Gielguorde in De Tike ligt achter het klassenraam al een bol met 250 meter gehaakte wol. Alle kinderen werken eraan mee. ‘We gean foar in kilometer!’ vertelt Gyan enthousiast terwijl we onderweg zijn naar zijn school om de grote kleurrijke bol te bewonderen. Wij al wandelend, hij op z’n knieën op zijn longboard. De littekens van de laatste rit pronken nog op zijn kin. Het deert hem niet, hij crosst over het pad alsof er niks gebeurd is.

Longboarden

‘Wat is dan eigenlijk het verschil tussen een longboard en een skateboard Gyan?’ Hij werpt het board op de straat, het rolt al, en dan springt hij erop alsof het concept evenwicht niet bestaat. ‘Op in longboard kinst langer stean, dêr kinst wol mei troch hiel Amsterdam ride! In skateboard is mear foar trúkjes.’ En weg is ’ie. Yka: ‘Wy koene ien oernimme fan de buorman. Nij binne dy dingen nochal oan de priis.’ Met drie kinderen in huis hebben zij en haar man ’s avonds als de kinderen in bed liggen nog wel eens een gesprekje met elkaar te voeren. Wat komt er wel in huis, en wat niet? ‘We fine it belangryk dat it spultsje ek past by it karakter fan it bern.’

Ware kanshebbers zijn de goedkope speelgoedjes die draagbaar zijn en waarmee je trucjes kunt doen.

Gyan kreeg daarom het computerspel ‘Farming’. Daarop kun je in een digitale omgeving een boerenbedrijf samenstellen. En aangezien Gyan altijd al met trekkers speelt en het liefst alle dagen op de zitmaaier rondrijdt om het gras te maaien, vonden zijn heit en mem dat wel een prima cadeau voor hem. Yka: ‘It moat finansjeel ek net te gek wurde fansels. De makkers fan de Xbox binne wol tûk wat dat oangiet. Dy meitsje op in bepaald momint wer in nij spultsje wêr’tsto dan wer in oare, nije box foar nedich hast. No, dan bliuwst lekker dwaande. Dy Xbox komt der hjir net yn, dêr binne we wol oer út.’ Gyan zucht hoorbaar, terwijl hij de kat knuffelt. Dat is overigens geen rage. Als de fidget spinner na deze zomer ergens achter in de kast ligt, blijft Gyan dát nog steeds doen, het is veruit zijn grootste hobby.

Tijdelijke pret

Het prettige aan een hype is dat je weet dat het tijdelijk is. Het gaat altijd weer voorbij. Maar dat maakt de keuze om erin mee te gaan misschien juist wel lastiger. Het hele huis ligt op een goed moment vol met trends die voorbijgingen. Waarop baseer je de keuze iets aan te schaffen? De fidget spinner is nog redelijk betaalbaar, maar wat als het om zo’n longboard gaat? Hetzelfde geldt voor spaaracties in de winkel. Voor het kind lijkt het een kwestie van boodschappen doen en gratis Pokémonspeeltjes meekrijgen, maar als ouder heb je er altijd iets bij aan te schaffen. Of het nu een spaaralbum is of een ander extraatje.

Bewuste keuzes

Volgens pedagoog Verschure,zelf moeder van drie pubers,is het belangrijk om als ouder na te denken over de vraag: Wat geef ik mijn kind mee? ‘Als ouder kun je nagaan of het speelgoed past bij hoe je jouw kind wilt opvoeden. Maar natuurlijk ook of het binnen je budget past. Belangrijk is dat je het er samen over hebt. Een kind snapt echt wel dat iets voorbijgaat en dat het dus niet per se nodig is om zomaar met alles mee te gaan. Ook geduld aanleren is belangrijk. Evenals leren omgaan met teleurstelling. Als een kind altijd alles maar krijgt, dan wordt dat de norm in zijn of haar leven. Het is belangrijk dat het kind leert om dingen uit te stellen. Kinderen mogen leren dat zij ergens voor moeten sparen, dat ze eigen zakgeld moeten gebruiken om iets leuks aan te schaffen, of dat ze op het cadeau mogen wachten tot ze jarig zijn. Daarmee leren ze dat niet alles in het leven zomaar altijd beschikbaar is.’

Vooralsnog is er nog veel vraag naar de fidget spinner. Er zijn scholen waar het ding ondertussen verboden is in de klas. Dat is op De Gielguorde in De Tike niet het geval. ‘It is ek foar bern mei ADHD’, vertelt de elfjarige Gyan. ‘Dy wurde der rêstich fan, dus it is gewoan goed om te brûken yn ’e klasse.’ Op de vraag of hij dan ADHD heeft, fronst hij: ‘Neu. Ik fyn it gewoan leuk!’ Hij legt zijn fidget spinner al draaiend op z’n neus. Nieuw trucje. Naast hem liggen twee bollen wol. Fidget spinnen terwijl je aan het vingerhaken bent… misschien wordt dat wel de nieuwste trend!

Troch: Marieke Vinckers

Út: heit&mem nr. 2 2017