Janke ligt slap en bleek op de onderzoeksbank, ze kijkt me niet aan als ik binnenkom. De huisarts vertrouwt het niet en wil dat ik Janke bekijk. Janke heeft koorts en hoofdpijn. Gisteren was er nog niets aan de hand: overdag naar school en ’s avonds buitenspelen; gewoon wat een meisje van zeven jaar doet. Maar vanochtend was ze koortsig en reageerde anders dan anders.

Janke ademt normaal en ik duw met mijn wijsvinger op het borstbeen. Binnen drie seconden is het witte rondje weer rood en dat betekent dat de bloedsomloop goed is. De kin kan niet op de borst. Op de buik zie ik een paar rode vlekjes. ‘Die waren er vanochtend niet’, zegt moeder, die hoogzwanger is. Ik druk op de vlekjes, ze verdwijnen niet. Hardop zeg ik ‘niet wegdrukbare vlekjes’ en meteen denk ik: hersenvliesontsteking door de meningokok. Dit leg ik uit aan moeder, zij schrikt natuurlijk enorm. Snel breng ik, geholpen door de verpleegkundige, een infuus in en neem bloed af voor onderzoek. We leggen Janke op de zij en ik doe een ruggenprik. Het vocht, normaal gesproken helder als water, is nu troebel. Daarmee is het wel zeker dat het een hersenvliesontsteking door meningokokken is. Snel geven we antibiotica.

‘Wat gek dat ze dit heeft,’ zeg ik tegen moeder, ‘kinderen worden hiervoor ingeënt.’ Moeder schudt haar hoofd: Janke is niet gevaccineerd. Iemand vertelde haar indertijd dat vaccinaties voor kinderen schadelijk zijn, het zou autisme veroorzaken en het afweersysteem verlammen. Daarom heeft moeder Janke niet laten vaccineren.

We houden Janke nauwkeurig in de gaten om te zien of ze zieker wordt. Dat gebeurt gelukkig niet, ze wordt helder, reageert normaal op ons, de bloedsomloop blijft goed. Wel komen er nog een paar nieuwe vlekken. De temperatuur daalt en ze gaat er steeds beter uitzien.

Toen ik indertijd als kinderarts begon, maakte ik bijna maandelijks mee dat kinderen doodziek binnenkwamen met meningokokkenziekte, te veel van hen zijn overleden. Nu kinderen gevaccineerd worden, komt dat nauwelijks meer voor. Dat geldt voor alle ziekten waarvoor gevaccineerd wordt, die leken verdwenen. De laatste jaren zien we een toename van niet-gevaccineerde kinderen en de bijna-verdwenen ziekten komen weer terug. En dat terwijl aangetoond is dat vaccineren in Nederland veilig is.

Janke herstelt gelukkig voorspoedig. Na een paar dagen ga ik naar moeder en zoek naar een opening om over het vaccineren te beginnen. Voordat ik iets kan zeggen, legt moeder haar hand op haar zwangere buik. ‘Dit wil ik nooit meer meemaken. Deze kleine’ – ze klopt zichzelf op de buik – ‘krijgt alle vaccinaties!’

Ze maakt een grimas en wijst naar haar buik: ‘Oeps, hij trapt, hij is het ermee eens.’

Reagearje kin ûnderoan dit artikel.

Troch: Tjalling de Vries

Út: heit&mem nr. 2 2017

Tjalling de Vries (1959) is sinds 1991 algemeen kinderarts in het Medisch Centrum Leeuwarden. hij is getrouwd en vader van drie kinderen: Fedde (1991), Marga (1995) en Anne (1998).