heit&mem

Spelenderwijs klaarstomen voor de basisschool

Klasina van der Werf 7 augustus 2017

Vanaf 1 januari 2018 vallen alle peuterspeelzalen onder de Wet Kinderopvang. De overheid wil kinderdagverblijven en peuterspeelzalen meer op één lijn brengen. Welke gevolgen heeft dit voor ouders en kinderen en wat doen opvangcentra om peuters zo goed mogelijk door te laten stromen naar de basisschool?

Stichting Kinderopvang Friesland (SKF) behoort samen met Sinne en Kinderwoud tot de grootste koepelorganisaties van kinder- en peuteropvang in Fryslân. ‘De belangrijkste verandering voor peuterspeelzalen is dat voor elke groep minimaal twee gekwalificeerde beroepskrachten moeten staan, zoals dat ook in de kinderopvang verplicht is. De peuterspeelzalen die draaien met één beroepskracht en één vrijwilliger voldoen vanaf volgend jaar niet meer aan de wettelijke eisen’, legt directeur Jeannet van den Akker van Stichting Kinderopvang Friesland uit. Zo zijn er bij peuterspeelzaal De Ukkepuk in het dorp Ee nu twee pedagogisch medewerkers (Hanny Westra en Edith Oosterhof) en een vrijwilligster (Martha Borger). ‘It klikt gelokkich hiel goed tusken ús. Wy fersterkje elkoar en fulle inoar goed oan’, zegt Edith, die haar baan omschrijft als ‘it moaiste wat der is’. Ook Hanny ziet haar werk niet als ‘werk’. ‘Pjutten binne sa puer, sa echt.’

Integraal Kindcentrum (IKC)

Om de overgang van peuteropvang naar basisschool soepeler te laten verlopen worden tegenwoordig steeds meer scholen omgevormd tot Integrale Kindcentra. Hierbij werken basisscholen samen met kinderopvang, peuterspeelzaal, en eventueel andere instanties in de directe omgeving van de school. Van den Akker: ‘Wij zijn een groot voorstander van IKC’s. Eén gezamenlijke aanpak en één visie zorgen voor een goede doorstroming van peuters naar de basisschool. Het komt niet alleen de ontwikkeling van de kinderen ten goede, maar voor peuters is de overgang ook minder spannend.  Zij spelen al op hetzelfde plein als de kleuters en wij zetten er ook op in om activiteiten samen met groep 1 te doen, zoals voorlezen, samen spelen of schilderen. Bovendien kun je gedragsproblemen van kinderen op tijd bespreken met de leerkracht of interne begeleider van de basisschool.’

In de kring

In Ee is nog geen Integraal Kindcentrum, maar de peuterleidsters vinden de samenwerking met de basisschool wel heel belangrijk. Voordeel is dat ze samen al in één gebouw zitten. ‘Wy ha dan ek kontakt mei de direkteur fan de basisskoalle, de yntern begelieder en de juffen fan groep 1. Sy krije fan ús in oerdrachtsformulier mei ynformaasje oer de learling dy’t op skoalle komt’, vertelt Hanny. De twee leidsters proberen ‘hun’ peuters spelenderwijs voor te bereiden op de basisschool. Edith: ‘Sa meie de bern om njoggen oere yn ’e kring sitte, lykas op de basisskoalle. We besykje de pjutten dan al in bytsje út te daagjen, bygelyks troch in toverspultsje te dwaan. Of wy leare se kleuren en foarmen te herkennen. De bern fine it prachtich. Se kinne noch net kloklêze, mar as it hast njoggen oere is freegje se: meie wy al yn ’e kring sitte?’ Hanny voegt eraan toe dat ze sinds kort zelfs ‘hulpjes’ kiezen die mogen helpen met het uitdelen van de fruitbakjes en de bekers, net als op de basisschool. ‘Se binne dan sa grutsk. Dat is machtich om te sjen.’

Zelf doen stimuleren

Jeannet van den Akker van de SKF is ervan overtuigd dat jonge kinderen veel kunnen toevoegen aan het basisonderwijs. ‘Kinderen van 2 tot 4 jaar willen alles zelf doen en ze zijn zo leergierig en nieuwsgierig. Dat moet je spelenderwijs stimuleren. Bij de peuteropvang gebeurt dit al. Wat ons opvalt is dat de kinderen vanaf groep 1 minder de ruimte krijgen om zelf te kiezen, omdat lesprogramma’s veelal de richting bepalen. Kinderen hoeven zelf minder na te denken. Dat gaat ten koste van de creativiteit en cognitieve ontwikkeling.’ Bij peuteropvang De Ukkepuk merken de leidsters dat de peuters soms even een ‘opstapje’ nodig hebben om hun fantasie te gebruiken voor de rollenspellen. ‘Wy behannelje út en troch in nij tema oan ’e hân fan de Tomke-map. Dêryn steane leuke spultsjes, ferskes en knutseltips. It tema is no bygelyks: ‘Wat bisto moai’.
Wy fertelle dêr in ferhaal by, meitsje in ferklaaihoekje en foardatst it yn ’e gaten hast boartsje se sels fierder. Sa leare se sûnder dat se der erch yn hawwe in hiele protte. Mar oarsom kinne wy ek in soad fan pjutten leare: hâld it simpel en genietsje fan de lytse dingen.’

Wat verandert er voor ouders en peuters?

De belangrijkste verandering voor peuterspeelzalen – als gevolg van de nieuwe wet Kinderopvang – is dat voor elke groep minimaal twee gekwalificeerde beroepskrachten moeten staan. Daarnaast veranderen ook de financiering en de kwaliteitseisen. Bij veel peuterspeelzalen zijn de wijzigingen al doorgevoerd.

Financiering

Voor de ouders wordt de bijdrage die zij betalen inkomensafhankelijk. Ouders met een lager inkomen hoeven minder te betalen. De gemeente betaalt mee aan de peuteropvang voor deze doelgroep. Tweeverdieners betalen meer, maar zij kunnen kinderopvangtoeslag aanvragen bij [Y1] de Belastingdienst.

Kwaliteitseisen

De kwaliteitseisen voor peuterspeelzalen worden hetzelfde als voor kinderopvang. De GGD voert jaarlijks een risico-inventarisatie uit voor veiligheid en hygiëne. Pedagogisch medewerkers moeten een certificaat hebben voor Voorschoolse- en Vroegschoolse Educatie (VVE).

Onderzoek overgang naar basisschool

De Stichting Kinderopvang Friesland werkt momenteel mee aan een onderzoek waaruit moet blijken of het wetenschappelijk gezien ook beter is om kinderen meer de ruimte te geven dingen uit zichzelf te doen. Dat onderzoek ‘Nieuwsgierigheid, zelfsturing en leren bij jonge kinderen in rijke spelsituaties’ duurt twee jaar en richt zich op professionals die kinderen begeleiden in de leeftijd van 3 tot 7 jaar. Hierbij is aandacht voor de belangrijke overgangen van peuter- naar kleutergroep en van de kleuters naar groep 3. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de hogescholen Windesheim, Saxion en Stenden in samenwerking met zestien locaties voor kinderopvang en basisonderwijs in Flevoland, Drenthe, Friesland en Overijssel.

Op de hichte bliuwe fan heit&mem? Meld dy oan:

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Ek ynteressant!